Tabelası olmayan bir dükkan düşünün, insanlar o dükkanı kolaylıkla bulamazlar değil mi? Bulsalar bile akılda kalıcı olmaz ve hatırlanması güç olur. Domain yani alan adı da tam olarak web sitelerinin tabelasıdır. Domain bir sitenin adıdır, erişim adresidir.
Bu yazımızda domain nedir?, üst düzey domain nedir? , domain uzantıları nelerdir ve ne için kullanılırlar? , nerelerden domain alınır? gibi merak edilen sorulara açıklık getireceğiz.
Domain Nedir?
www.www.batuhanozyavru.com.tr , www.google.com.tr , www.sahibinden.com gibi isimler domaindir. Web sitesini oluşturan içeriklerin tamamı (html, css, javascript, php dosyaları, fotoğraf ve videolar vb) sunucularda tutulur. Sunucu üzerinde bulunan web sitesinin çalışması için sunucun IP adresine sitenin bulunduğu dizine erişilmesi gerekmektedir. Ip adresleri, bilgisayarların ağ üzerinden birbirleri ile iletişim kurmasını sağlayan kimlik numaralarıdır. İşte bir web sitesi de internete devamlı bağlı, elektriği kesilmeyen, hızlı çalışan, bilgisayarlarda saklanır. Bu bilgisayarlara “sunucu” denir. Web sitesinin çalışması için ise bu sunucuya IP adresi ile bağlanmak gerekir. Ancak, 148.13.72.24 gibi bir ip adresini akılda tutmak ve erişim sağlamak çokta kolay olmayacaktır. Tam olarak burada devreye domain girer.
Domain DNS sunucuları sayesinde, IP adreslerine bağlanır ve sitenin açılmasını sağlar. Böyle bizler aklımızda 154.16.69.28 gibi karmaşık bir sayı dizisi tutmak yerine, www.www.batuhanozyavru.com.tr gibi bir isim tutarız. Bu ismi tarayıcımızın adres satırına yazdığımız ve istek yaptığımız zaman, alan adımız ilgili sunucuya yönlenir ve siteyi karşımıza getirir.
Alan Adı ve Üst Düzey Domain Nedir?
Alan Adı
www.www.batuhanozyavru.com.tr domainin “wplimon” kısmı alan adıdır.
Üst Düzey Domain (Top Level Domain – TLD)
www.batuhanozyavru.com.tr domainin “com.tr” ksımı ise üst düzey domain yani (top level domain)’dir. Üst düzey domainler alan adlarının en üst seviyesidir. Her alan adının sonunda bulunan ve farklılık gösteren com, net, org, info gibi üst düzeyler en çok kullanılanlardandır. Bunlardan hangisinin seçileceği sitenin tarzı ile alakalıdır. Çünkü her üst düzey domain aslında bir şey ifade etmektedir. Ancak günümüzde artık boş alan adı bulmak zor hale geldiğinden üst düzeylere bazı durumlarda çok fazla önem gösterilmeden boş olanı satın alınmaktadır.
Üst Düzey domainleri tanıyalım. Öncelike bu domainler kendi aralarında ikiye ayrılırlar. Her ülke için durum aynıdır. Birincisi uluslararası kullanılan üst düzey domainler, ikincisi ise coğrafi olarak kullanılan üst düzey domainler.
Uluslararası Üst Düzey Domainler
Bu domainler ABD’den ICANN konsorsiyumuna kayıtlı firmalardan alınır. Bu tip domainler ‘de ilk başvuran alır kuralı geçerli kılınmaktadır. Bu şu demektir ki, bir firma kurdunuz, adını da limon ticaret koydunuz ve size en uygun olan domainin www.limonticaret.com olduğunu düşünüyorsunuz. Ancak bu domaini sizden önce birisi satın almadıysa alabilirsiniz. Eğer ki satın aldıysa ve kullanmıyorsa, bir şekilde satın alan kişiye ulaşıp domaini ondan isteyebilirsiniz. Ancak burada domainin sahibi ne kadar para isterse anlaşma sağlamak zorunda kalırsınız.
Bu durum domain avcılarının türemesine ve hatta bir sektör haline gelmesine sebep olmuştur. Kelime değeri yüksek olan alan adları ile en yaygın kullanılan com, net, org gibi domainler toplanmış, bir çoğu ise boşta ancak yüksek ücretler ile alıcısını bekler durumda park edilmiştir.
Coğrafi Üst Düzey Domainler
Bu domain tipleri ise uluslararası domainler ile aynı uzantılara sahip olup, aralarındaki fark ise sonuna, tescil edildikleri ülkenin ülke kodu eklenmiş olmasıdır. Türkiye için bu kod tr ‘dir. Yani uluslararası ortamda kullanılan com için coğrafi olan domain com.tr ‘dir. En yaygın kullanılanları yine com.tr , net.tr , org.tr , gov.tr , edu.tr ‘dir. Verdiğimiz limon ticaret örneğinde www.limonticaret.com alan adı ilk başvuran tarafından satın alınabilir ancak, www.limonticaret.com.tr belgeler ile satın alınabilir. Türkiye’de domain tescilini ODTÜ (Ortadoğu Teknik Üniversitesi) yapmaktadır. ODTÜ ‘nün domain sorgulama sayfası nic.tr ‘dir.
# Ancak domain satın alma işlemleri aracı firmalar üzerinden yapılmaktadır.
Domain Uzantıları ve Anlamları
.com Ticari domain olarak oluşturulmuş olmasına rağmen günümüzde en yaygın kullanılan uzantı olmuştur. İngilizce “commercial” kelimesinden yaratılmıştır.
.net İngilizce ağ anlamına gelen “network” kelimesinden yaratılmıştır.
.org Organizasyonlar için kullanılan bir domaindir. İngilizce “organization” kelimesinden yaratılmıştır.
.biz Bu domainde com gibi iş için kullanılması planlanmış olan bir domaindir. İngilizce “business” kelimesinden yaratılmıştır.
.info Bilgi anlamına gelen İngilizce “info” kelimesinden yaratılmıştır.
.pro Profesyonel anlamına gelen İngilizce “professional” kelimesinden yaratılmıştır.
.name Gerçek isimler için kullanılan bu domain İngilizce “nickler” kelimesinden yaratılmıştır.
.edu Eğitim kurumları için üretilmiş olan bir domaindir ve İngilizce “education” kelimesinden yaratılmıştır.
.gov Devlet kuruluşları için üretilmiş olan bir alan adıdır. İngilizce “government” kelimesinden yaratılmıştır.
av.tr Avukatlar için üretilmiş domaindir.
pol.tr Polisler ve emniyet birimleri için üretilmiş domaindir.
Domain Whois Bilgisi Nedir?
Whois (Alan Adı Sorgulama), domain’in (alan adının örn: domainadi.com ya da IP numaranın ait olduğu kişi ve/veya kuruluşun (firmanın) bilgilerini içerir. Domain’in kayıt ve süresinin bitiş tarihi, host edildiği firmanın name server bilgileri de yer alır.
Whois bilgileri, tescil edilen alan adının ne zaman kayıt edildiği veya sonlanacağı, kayıt edildiği firma ve alan adı sahibinin kim olduğuna dair çeşitli bilgiler içerir. ICANN kuralları gereği, alan adı sahiplerinin, whois bilgilerini eksiksiz ve tam olarak girmesi zorunludur. Domain kayıt firmaları domain kaydeden kişilere bu bilgileri yönetim panelinden düzenleme hakkı verir.
Whois Sorgulama
Whois sorgulama işlemi, whois bilgileri öğrenilmek istenilen alan adının, whois servisinde aranmasıyla yapılır. Bu arama sonucunda domain kayıt operatöründe (Registry) tutulan alan adına ait bilgiler sergilenir. Domain kime ait öğrenmek için Natro whois sorgulama servisini kullanabilirsiniz.
Whois Gizleme Nedir?
Alan adınızın whois bilgilerinin 3. kişiler tarafından öğrenilmesini önlemek için kullanılan domain servisidir.
Çeşitli sebeplerden ötürü alan adınızın sahiplik bilgilerinin gizlenmesini isteyebilirsiniz; domain yatırımlarınızın gizliliğini sağlamak, online kimliğinizi koruma altına almak, istenmeyen e-postalardan kurtulmak bu sebeplerden bazıları olabilir.
# Bir domainin whois bilgisini sorulamak için tıklayın.
Domain Satın Alma
Yazımızın bu bölümüne kadar, domain nedir, domain seçerken nelere dikkat etmemiz gerekir? bunları öğrenmiş olduk. Peki domain nasıl alınır? Domain nelerden alınır?
Domain satın almak için bir çok aracı firma bulunmaktadır. Bu firmalardan herhangi birisinde üyelik oluşturduktan sonra domain satın alma işlemi gerçekleştirilebilir.
Örneklerde göründüğü üzere aradığınız domain için kontrol yapabilir, domain boşta ise satın alabilirsiniz. Domain boşta değil ise, önerilen farklı uzantılardan tercih edebilir veya farklı bir domain sorgulayabilirsiniz.
# Toplu bir şekilde ve hızlıca alternatif bir alan adı bulmanıza yardımcı olacağını düşündüğüm bir sorgulama sayfası önermek istiyorum sizlere. İncelemek için tıklayın.
Tavsiye Edilen Domain Firmaları
Domain satın alırken tercih etmeniz için benim tavsiye edebileceğim firmalar:
# Natro
# Güzel Hosting
# Turhost
# Netdirekt
# İsim Tescil
Belge Gerektiren Domainler
Bazı domainler satın alırken bir takım belgeler gerektirir. Bu domainler ve gerektirdiği belgeler şu şekildedir:
# .COM.TR
– Faliyet belgesi (Ticaret Odasından alınır)
– Ticari Sicil Gazetesi
– Alan Adı Tahsis Formu
– Eğer adınız soyadınız üzerinizde ise kimlik fotokopisi
– Eğer başvurduğunuz alan adı firma unvanınızla alakalı değilse ve bir markaysa Marka Tescil Belgesi
# .ORG.TR
– Alan adının tahsisi için başvuru yapan organizasyonun kuruluş kanunu, vakıf senedi veya dernek tüzüğünü alan adı tahsis formu ile birlikte “.tr” Alan Adı Yönetimi’ne gönderilmesi gerekmektedir.
– Kar amacı bulunmayan oluşumların “.org.tr” ikinci düzey alt alan adına başvurabilmesi için en az üç sivil toplum kuruluşundan destek yazısı alması gerekmektedir.
# .K12.TR
– Alan adı talebinde bulunan kuruluş devlet okulu ise, ilköğretim, lise ve dengi okulların müdürlük makamınca verilmiş, antetli kağıt üzerinde makamca imzalanmış ve kaşeli yazılı izin belgesi.
– Alan adı talebinde bulunan kuruluş özel okul ise, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen Özel Öğretim Kurumları Ruhsatnamesi’nin “.tr” Alan Adı Yönetimi’ne gönderilmesi gerekmektedir.
Belge gerektiren diğer domainler:
com.tr, biz.tr, info.tr, org.tr, net.tr, gov.tr, tv.tr, bel.tr, tel.tr, name.tr, gen.tr, web.tr, av.tr, dr.tr, k12.tr, edu.tr, pol.tr, bbs.tr, tsk.tr, kep.tr
# Tüm belge gerektiren domainleri ve hangi belgelerin gerektiğini nic.tr üzerinden öğrenebilirsiniz.
# Kaynak: Natro
Domain Hakkında Merak Edilenler
Domainin Ücretleri Ne Kadardır?
.com .net gibi uluslararası ortamda yaygın olarak kullanılan domainler ortalama yıllık 8 dolar civarınındadır. .com.tr gibi coğrafi ortamda kullanılan domainler ise ortalama 20 dolar civarındadır. Tabi bu ücretler zaman zaman aracı firmaların yaptığı kampanyalar ile değişiklik gösterebilmektedir.
Domain Kayıt Süresi Ne Kadardır?
Domain kayıt işlemleri yıllık olarak yapılmaktadır. Ancak ücreti birden fazla yıl olarak ödeyip, domaini bir veya bir kaç yıl olarak tescil etmek mümkündür.
Domaini Transfer Etmek Mümkün müdür?
Evet mümkündür. Örneğin Natro firmasından alınan bir domaini, Güzel Hosting firmasına transfer edebilirsiniz.
Domain DNS Yönlendirmesi Nedir?
Örneğin domaini Natro firmasından aldınız, ancak hosting hizmetiniz Güzel Hosting üzerinde olacak. Domain kontrol panelinden NS (name server) adresleri ilgili firmanın bilgileri ile güncellendiği zaman, domain Güzel Hosting üzerindeki bir hosting paketine eklenebilir durumda olacaktır. Örn:
Domain Yenilemesi Unutulursa Ne Olur?
Yıllık ücreti ödenen domainin süresi dolduğunda ödeme yapılmaz ise domain boşa düşer. Boşa düşen domain bir başkası tarafından satın alınabilir veya domain firması tarafından yüksek bir ücret karşılığında satışa çıkartılabilir.
Satın Aldığım Domaini Başkası Alabilir mi?
Satın alınan domainin yenileme zamanı kaçırılmadıkça kaybetmezsiniz.
